Nadat Broadcom de perpetual licenties heeft stopgezet en het subscriptionmodel heeft geïntroduceerd, zorgde dit al voor een behoorlijke schrik bij veel klanten. Naast dat de licenties aanzienlijk duurder werden, heeft Broadcom wederom aanpassingen in zijn licentiemodel doorgevoerd. Zo is het bij de VMware vSphere Foundation (VVF) subscription alleen mogelijk om deze voor maximaal 1 jaar af te sluiten. Bedrijven vrezen logischerwijs dat de kosten van subscriptions na 1 jaar fors zullen stijgen. Als je niet betaalt, kun je eenvoudigweg je VM’s niet meer beheren, zoals het aan- of uitzetten ervan.
Inmiddels hebben wij weer talrijke vragen ontvangen over alternatieven voor organisaties die niet willen overstappen naar de public cloud of waarvan de VM-workloads nog niet cloud-native gereed zijn.
Overzicht van de bundel:
Dus: geen NSX, geen HCX en geen Aria Automation, deze is wel Inbegrepen in VMware Cloud Foundation. Deze Alternativen zijn ook voornamelijk gefocust op Compute en Virtual Storage.
Voor de berekening van de sizing en pricing gaan we uit van de volgende hardware:
Ondanks de beperkte prijstransparantie van VMware en het feit dat middelgrote bedrijven nu licenties alleen via officiële partners kunnen aanschaffen, hebben wij een prijsindicatie opgesteld.
Bij een setup met 4 van deze HPE ProLiant Gen11-servers met in totaal 256 CPU cores, bedragen de kosten bij een VMware reseller op dit moment gemiddeld tussen €180–220 per core per jaar. Voor het gemak rekenen we met €200 per core.
Met VMware vSphere Foundation (VVF) komt de jaarlijkse subscription daarmee uit op €51.200 per jaar. (Minimumafname zijn 72 cores).
Een andere aandachtspunt bij Broadcom’s nieuwe beleid: vSphere Foundation is nu alleen nog als subscription verkrijgbaar. Zodra je licentie afloopt, verlies je toegang tot vCenter en kun je geen beheerhandelingen meer uitvoeren (VM’s starten/stoppen/migreren). De hypervisor zelf draait wel door, maar je verliest de regie. Bij de oude perpetual-licenties bleef je cluster gewoon bruikbaar, ook zonder actief supportcontract. Dit is een groot verschil en een punt van zorg voor organisaties die waarde hechten aan digitale soevereiniteit.
Bron: Impact of vCenter/ESXi license expiration
Wat zijn de alternatieven? Wij hebben weer een keer gekeken na de vaak genoemden alternatieven:
Hierbij hebben wij ingezoomd na volgende Criteria:
Nutanix werd opgericht in 2009 en bracht in 2011 zijn eerste hyperconverged platform uit. Het idee was simpel maar vernieuwend: combineer compute en storage in één geïntegreerde oplossing, volledig software-gedefinieerd. Waar VMware begon vanuit de hypervisor en later vSAN toevoegde, startte Nutanix direct als volwaardige HCI-stack. Inmiddels heeft Nutanix wereldwijd naar schatting 27.000–29.000 klanten en wordt het vaak gezien als hét alternatief nu VMware-klanten onrustig worden na de Broadcom-overname. Qua licantie model hebben wij gekeken na de Nutanix Pro licentie die veregelijkbaar is met VMware vSphere Foundation, dus ook zonder netwerk virtualisatie.
Als je Nutanix wilt gebruiken, ontdek je al snel dat je niet zomaar een standaard HPE of Dell-server kunt kopen. Je hebt hiervoor een speciale serie nodig die geschikt is voor Nutanix. Voor onze use case hebben we gekeken naar de HPE ProLiant DX (Gen11) met Nutanix Pro-licentie, gezien we bij VMware vSphere Foundation ook geen NSX-mogelijkheden hebben.
Nutanix met Prism blinkt uit in innovatie en eenvoud. Alle beheerfuncties – compute, storage en monitoring – komen samen in één overzichtelijke console. Dat werkt intuïtief en scheelt tijd. Bij VMware moet je daarentegen vaak meerdere beheerconsoles combineren (vCenter, vSAN, Aria), wat de complexiteit verhoogt.
Net als VMware biedt Nutanix met Pro-licentie geen volwaardige ingebouwde backupoplossing. Je moet dit zelf regelen met een product als HYCU, Veeam of Rubrik. Wel krijg je standaard snapshots & replicatie met AOS. Daarnaast bestaat er Nutanix Mine als geïntegreerde backup-oplossing, maar dat vereist een aparte licentie.
De speciale DX-serie is gemiddeld zo’n 10% duurder dan een standaard HPE ProLiant DL Gen11. Voor de Nutanix Pro-licentie betaal je per CPU-core, met prijzen die gemiddeld tussen €260–290 per core per jaar liggen.
Als we rekenen met €270 per core en uitgaan van ons basissysteem met 256 cores, komen we uit op:
~€69.120 per jaar.
Ter vergelijking: VMware vSphere Foundation kost ~€51.200 per jaar. Nutanix is dus ongeveer 35% duurder, exclusief de hogere hardwarekosten.
Net als VMware werkt Nutanix inmiddels met subscription-only licenties. Als je Nutanix-licentie verloopt, zie je prominente meldingen in Prism (“license expired”), doorgaans vanaf twaalf weken voor afloop. Bij het daadwerkelijk verlopen van de licentie geldt:
Kortom: Nutanix is hier minder strikt dan VMware, maar verlies je wel (deels) de controle, afhankelijk van hoe streng de licentiecontrole is op dat moment.
Bron: Nutanix Support & Insights
Hoewel Nutanix een uitstekend product is, is het commercieel gezien geen echt alternatief voor organisaties die jarenlang met VMware hebben gewerkt en nu vooral een kostenefficiëntere oplossing zoeken. Nutanix scoort sterk op features en beheer, met eenvoud en integratie als kernpunten. Maar qua prijs zul je juist schrikken en je gaat van de ene vendor-lock-in naar de andere.
XCP-NG (Xen Cloud Platform – Next Generation) is ontstaan in 2018 als open-source fork van Citrix XenServer, nadat Citrix de gratis versie had uitgekleed. De Franse partij Vates heeft sindsdien het beheer van het project op zich genomen en biedt samen met de community ondersteuning en doorontwikkeling. Het platform bouwt voort op de Xen-hypervisor en biedt een stabiel alternatief voor organisaties die eerder ervaring hadden met Citrix XenServer.
Via Xen Orchestra heeft XCP-NG een volwassen backup- en replicatieoplossing:
Een beperking is dat er geen officiële integraties zijn met third-party backupsoftware zoals Veeam, Commvault of Rubrik.
XCP-NG draait goed op HPE ProLiant-, Dell PowerEdge- en Supermicro-servers. Vates publiceert een compatibiliteitslijst, maar het ecosysteem is kleiner dan dat van VMware. Firmware- en driverupdates beheer je zelf; er is geen geïntegreerd lifecycle management voor drivers en firmware.
De kostenstructuur van XCP-NG is transparant:
Voor 4 hosts: €12.000 per jaar.
XCP-ng is volledig open-source en dus niet gebonden aan een kill-switch of vendor lock-in. De hypervisor en Xen Orchestra blijven altijd functioneren, ook zonder actief supportcontract.
De Enterprise-subscriptie van Vates geeft je recht op premiumfeatures (zoals automatische updates, patches en snelle bugfixes) en een SLA, maar als die afloopt blijft je cluster gewoon bruikbaar. Je behoudt volledige toegang tot je VM’s en kunt blijven beheren via Xen Orchestra of de CLI. Dit maakt XCP-ng een soeverein alternatief: je behoudt altijd controle over je infrastructuur, ongeacht je licentiestatus. Het enige wat je inlevert zonder abonnement is enterprise-support en toegang tot de snelste updatekanalen.
XCP-NG draait stabiel, maar de ontwikkeling gaat traag. Xen Orchestra voelt ouderwets en incompleet; vaak val je terug op legacy XenCenter (Windows applicatie). XO Lite is veelbelovend, maar nog beperkt. Ook XOSTOR is relatief nieuw en moet zich nog bewijzen.
De community is klein vergeleken met VMware en Proxmox. De meeste gebruikers zijn ex-XenServer-omgevingen.
XCP-NG is stabiel en betaalbaar. Met XO-backups en XOSTOR kun je een volledige HCI-omgeving bouwen voor een fractie van VMware of Nutanix. Maar de kleine userbase, trage innovatie en beperkte integraties maken het minder aantrekkelijk als volwaardig enterprise-alternatief.
Microsoft Hyper-V bestaat sinds 2008 en is de standaard virtualisatieoplossing binnen Windows Server. Waar VMware en Nutanix zich richten op geïntegreerde HCI-platformen, voelt Hyper-V vaak meer als een onderdeel van Windows Server dan als een volwassen en innovatief virtualisatieplatform.
Hyper-V ondersteunt VSS en integreert met o.a. Veeam en Commvault. Snapshots bestaan, maar zijn notoir onbetrouwbaar bij mix van veroudere VM’s en bij complex gebruik.
Hyper-V draait op Windows-gecertificeerde servers (HPE, Dell, etc.). Compatibiliteit is prima, maar lifecycle management ligt bij de vendor, niet in Hyper-V.
Hyper-V lijkt vaak goedkoop, maar de licentiemodellen zijn berucht ingewikkeld – soms heb je het idee dat je er een graad in raketwetenschap voor moet halen.
Kosten scenario’s:
Bij Hyper-V is de kern (Windows Server Datacenter) een perpetual licentie: de hypervisor blijft dus draaien, ook zonder actief Software Assurance-contract. SCVMM is wel een subscription, en zonder die licentie verlies je toegang tot de uitgebreide beheerfuncties zoals centrale templating en automation. Je kunt echter altijd nog terugvallen op de Hyper-V Manager, waarmee je basale VM-taken (aan/uit, configuratie) kunt uitvoeren. Niet ideaal, maar je verliest nooit volledig de controle over je omgeving.
Hyper-V wordt breed gebruikt, maar de community is veel minder actief dan die van VMware of Proxmox.
Hyper-V is functioneel, maar weinig innovatief. Alleen interessant als je heel veel Windows-VM’s draait en Windows-licenties wilt besparen. Buiten dat voordeel zijn de complexe licenties, de matige innovatie en de problemen met Storage Spaces Direct duidelijke nadelen.
Proxmox VE (Virtual Environment) bestaat sinds 2008 en is een volwassen open-source virtualisatieplatform dat wereldwijd op meer dan 1,5 miljoen hosts draait. Het combineert KVM voor virtualisatie, LXC voor containers en Ceph voor storage. Proxmox staat bekend om zijn transparante licentiemodel, brede hardwareondersteuning en grote community.
Met Proxmox Backup Server beschik je over:
Proxmox draait op praktisch alle gangbare servers. Dankzij de Linux kernel is de hardware support uitstekend en vaak actueler dan bij commerciële alternatieven. Geen certificering vereist.
Proxmox is gratis te gebruiken. Voor productie koop je support per socket.
Wij houden het duurste subscription model aan:
Proxmox is open-source software en kent geen harde licentiecontrole of kill-switch. De volledige hypervisor, de GUI en alle functionaliteit blijven bruikbaar, ongeacht of je een supportsubscriptie hebt. Een Proxmox-subscriptie is puur bedoeld voor toegang tot de enterprise repository (stabiele updates) en commerciële support. Laat je die verlopen, dan verlies je dus géén toegang tot je omgeving: je kunt nog steeds updaten via de community repository en volledige controle behouden over je cluster.
Daarmee biedt Proxmox een van de meest soevereine modellen in de markt: geen vendor lock-in, geen beperkingen, en altijd volledige toegang tot je infrastructuur, ook zonder actief supportcontract.
Proxmox biedt veel voor weinig geld: clustering, Ceph, SDN, backup. De GUI is functioneel, maar mag een modernere look krijgen. Terraform-ecosysteem is nog versnipperd.
Belangrijk nadeel: geen 24/7 support direct vanuit Proxmox. Je krijgt support tijdens kantooruren. Voor enterprise SLA’s (24/7) moet je bij een partner terecht.
Proxmox heeft een snelgroeiende userbase met meer dan 200.000 communityleden. Het is daarmee de grootste open-source concurrent van VMware.
Proxmox VE is feature-rijk, kostentransparant en heeft een grote community. Voor een fractie van de kosten van VMware of Nutanix krijg je clustering, Ceph, SDN, backup en containers. De grootste beperkingen zijn het ontbreken van 24/7 enterprise support direct bij Proxmox en een GUI die wel wat frisser mag.
| Criteria | VMware vSphere Foundation | Nutanix Pro (DX) | Hyper-V + SCVMM | Proxmox VE | XCP-ng + XOSTOR |
|---|---|---|---|---|---|
| Lifecycle Mgmt (updates) | vLCM (Lifecycle Manager) | Prism LCM (1-click) | SCVMM patching | APT/GUI updates | XO (automated patching) |
| Monitoring / Logging | Aria Ops / Logs | Prism Ops/Insights | SCOM (optioneel) | Basis RRD; externe tools | XO alerts |
| Backup & Replicatie | vSphere Replication, Veeam e.a. | Snapshots & replicatie; Nutanix Mine (add-on) | VSS; Veeam e.a. | Proxmox Backup Server | XO backups & replicatie |
| High Availability (HA) | HA & DRS | Native HA | Failover clustering | Ingebouwd | Pool-based HA |
| Storage (HCI) | vSAN Enterprise | AOS (dedupe, compressie, EC) | Storage Spaces Direct (Datacenter only) | Ceph / ZFS | XOSTOR (LINSTOR/DRBD) |
| SSO | AD/LDAP/IdM | AD/LDAP/SSO | AD/ADFS | AD/LDAP/OpenID | AD/LDAP (XO) |
| Kubernetes Support | Tanzu (TKG) | NKE (Karbon) | AKS on HCI (addon) | Containers only | Geen |
| Automation / IaC | Terraform, PowerCLI, API | REST API, Ansible, Terraform | PowerShell, SCVMM API, Azure Arc | REST API, Ansible, Terraform, Helper scripts | XAPI, Terraform (XO/XAPI) |
| Cloud-soevereiniteit / licentierisico’s | Deels beheer niet meer mogelijk – workloads draaien, maar geen VM’s starten/stoppen bij verlopen licentie (Broadcom KB 391605) | Deels beheer niet meer mogelijk – cluster draait, maar functies geblokkeerd bij verlopen licentie (Nutanix License Manager) | Ja, beheer niet meer optimaal – hypervisor blijft draaien (perpetual), SCVMM valt weg bij verlopen subscription, beheer via Hyper-V Manager blijft mogelijk | Blijft volledig functioneel – open-source, geen beperkingen, support optioneel | Blijft volledig functioneel – open-source, geen beperkingen, support optioneel |
| Indicatie jaarlijkse licentie kosten (cluster) | ~€51.200 | ~€69.120 | Eenmalig: ~88.000 ~€50–55k/jaar (met SA + SCVMM) | €8.480 | €12.000 |